Modelspoorgroep Railkontakt Zevenbergen is ontstaan in 1989 als plaatselijke afdeling van modelspoorclub Baroniespoor te Breda.
Baroniespoor was op dat moment druk bezig de stations van Breda en Roosendaal met emplacement na te bouwen en aangezien een aantal leden uit Zevenbergen afkomstig waren ontstond het idee om ook het spoorse gebeuren van Zevenbergen na te bouwen. De gedachte was om in de toekomst de driehoek Breda, Roosendaal en Zevenbergen in model uit te kunnen leggen. Zover is het tot op heden niet gekomen om diverse redenen.
Tot 1991 is Railkontakt een afdeling van Baroniespoor gebleven waarna wij als zelfstandige vereniging verder zijn gegaan en de vereniging notarieel hebben vastgelegd..
2. Doelstelling
Alvorens echt te beginnen hebben we een doelstelling opgesteld en wist iedereen wat de bedoeling was. Deze doelstelling luidt: het nabouwen van het spoorse gebeuren van Zevenbergen en omgeving in schaal HO, waarbij we centraal beginnen met het station van Zevenbergen.
Voor dit complex is de periode gekozen tussen 1920 en 1950 en wel omdat Zevenbergen in die tijd over een redelijk groot rangeeremplacement beschikte, compleet met een laad- en losperron, geschikt voor de aan en afvoer van oa suikerbieten, cokes en kolen.
Vanuit het station willen we verder bouwen in zuidelijke richting (richting Oudenbosch / Roosendaal) tot juist over de rivier de Mark, die wordt gepasseerd middels een draaibrug.
Zodra dat gereed is gaan we vanuit het centrum richting het noorden, incl. alle bebouwing en de Coöperatieve Suikerfabriek die dan dominant in beeld komt.
Als dat allemaal gereed is willen we verder bouwen tot en met het station complex van Lage Zwaluwe met alle opstelsporen zoals het eruit zag tot en met de Tweede Wereldoorlog.
Het jaar 1950 is gekozen omdat daarna de elektrificatie van het spoor is begonnen hetgeen bij ons niet de bedoeling is.
Er stonden in Zevenbergen en omgeving in die tijd meerdere suikerfabrieken die toen hun grootste bloei beleefden hetgeen veel mensen uit Zevenbergen en omgeving werk verschaften.
Voor ons “de suikerfabriek”, we hebben het dan over de Coöperatieve Suikerfabriek, speelde een centrale rol omdat die het langst heeft gewerkt en een directe spooraansluiting had, het vervoer van suikerbieten en/of producten hoofdzakelijk per spoor geschiedde en dwars door het dorp moest en aansluit op het gedeelte dat wij willen nabouwen.
3. De bouw.
Alvorens de bouw kon beginnen diende het railplan te worden vastgelegd. Hiervoor waren twee tekeningen beschikbaar, t.w. het SS emplacement uit 1903 en 1952.
Na gesprekken met een aantal oud spoormensen werd duidelijk dat de situatie uit 1952 geleidelijk is ontstaan en daarom hebben wij gekozen voor een soort mix, hetgeen de beste spoor- en rangeermogelijkheden biedt.
Zo is voor het perrongedeelte de situatie uit 1903 aangehouden en voor de rest van het
emplacement de situatie uit 1952. Ook de aansluiting naar de suikerfabriek kwam zo goed tot zijn recht.
Het eerste probleem dat zich direct voordeed was het verkrijgen van gegevens van gebouwen, straten enz. om zo natuurgetrouw mogelijk te kunnen bouwen en er was uiteraard niets via de bekende merken van bouwdozen (Faller, Kibri, Vollmer) beschikbaar.
We waren dus aangewezen op het gemeente- en streekarchief, alsmede op gegevens van goedwillende burgers. Verder werden van de nog bestaande huizen foto’s gemaakt en werd alles opgemeten (uiteraard na toestemming van de eigenaar). Dit was en is een zeer tijdrovende bezigheid, maar wel de enige oplossing. Verder kwam de komkaart van de gemeente goed van pas.
Naast het spoortraject is toen ook begonnen met de scenery er omheen, dus voor zover mogelijk het gehele “centrum”-gebied rondom het station in Zevenbergen met alle destijds aanwezige gebouwen.
Het spoor richting het zuiden passeert even ten zuiden van Zevenbergen de rivier de Mark waar het spoor overheen wordt geleid middels een draaibrug uit 1909.
De draaibrug, geheel op schaal en gebouwd conform de tekeningen van de NS, is uitgevoerd in messing en is ook beweegbaar, zoals in werkelijkheid. De brug wordt dus eerst zover omhoog gedrukt dat hij vrij is van de sporen en daarna gedraaid voor de scheepvaart. Het sluiten gebeurt uiteraard in omgekeerde volgorde.
Tegenwoordig ligt er naast de spoorbrug een fietsbrug over de rivier maar vroeger was dit een trekpontje en ook die is gebouwd en vaart heen en weer. De riviermodule is dusdanig gemaakt dat hij tijdens beurzen gevuld kan worden met water hetgeen een publiekstrekker blijft.
Zoals verteld in de doelstelling is ons doel om tot juist ten zuiden van de brug te bouwen en dat is gebeurd. We gaan hier dus niet verder richting Roosendaal.
Naast het werk richting het zuiden was er ook flink gewerkt aan het centrumgedeelte waar de nodige huizen moesten worden gebouwd. Dit vergde de nodige tijd aan voorbereiding en zeker wanneer er geen tekeningen beschikbaar waren moest alles worden opgemeten en verschaald, uiteraard met toestemming van de eigenaren / bewoners.
Na het centrum kwamen we aan de noordgrens van Zevenbergen waar het complex van de suikerfabriek ligt; deze fabriek is in 1987 gesloten en daarna ontmanteld. De gebouwen zijn blijven staan, zijn gedeeltelijk tot industrieel erfgoed verklaard en verhuurd aan kleine bedrijfjes. (Ook Railkontakt heeft een ruimte in het oude ketelhuis dat wij helemaal hebben verbouwd). De silo’s zijn nog steeds in gebruik bij de Suikerunie. Het unieke aan deze fabriek is dat zij als enige in Nederland twee schoorstenen heeft, tot industrieel erfgoed is verklaard en dus een beschermde status heeft.
In ons tijdperk werkte de fabriek in volle glorie en daarom is de fabriek nagebouwd tijdens campagne tijd en dient overal stoom en rook uit te komen.
Uiteindelijk zijn tekeningen gevonden uit het jaar 1937, dit paste in ons gekozen tijdperk, en zo wilden we de fabriek dan ook bouwen.
Na een lange tijd van verzamelen van gegevens, tekeningen en foto’s, is de fabriek nu gereed,
De bouw van de fabriek was een project op zich en na lang experimenteren is gekozen om de wanden, met daarin de ramen , te gieten uit kunststof hetgeen weer een andere dimensie in
deze modelbouw is. De bouw van de fabriek is destijds in drie afleveringen van het hobbyblad Railmagazine uitgebreid beschreven incl. de nodige foto’s.
De sporen van en naar het complex zijn gereed, het bietenspoor rijdt alleen dienen de wisselstraten op het complex nog te worden geactiveerd.
Enkele transportbanden van de fabriek naar de haven ontbreken nog maar daar wordt aan gewerkt.
Het hele complex is +/- 4,8 mtr lang en 1,8 mtr breed , exclusief de hoofd spoorbaan
4. De toekomst.
Zoals beschreven in de doelstelling wilden we graag het grote complex van Lage Zwaluwe nog bouwen, dus compleet met draaischijf, lokloods, water- en kolenlaadvoorziening. Dit alles zoals het er uitzag voor de Tweede Wereldoorlog en door de Duitsers geheel is verwoest.
Door gebrek aan ruimte in ons clubhuis is het daar helaas niet van gekomen en zal de HO baan niet verder worden uitgebreid.
De gehele baan wordt inmiddels wel “Zevenbergen in Miniatuur” genoemd.
Na overleg met een aantal enthousiaste leden die tevens voorstander zijn van een N-baan is besloten toch dit complex te gaan bouwen en uiteraard op schaal N. Dit scheelt veel ruimte en kan op de zolderverdieping van ons clubgebouw gerealiseerd worden.
Het complex is inmiddels in ruwbouw uitgelegd, de rails is allemaal gelegd, het testen is begonnen en binnenkort hopen we de eerste trein te laten rijden.
Een nieuwe uitdaging hierbij vormt het maken van de scenery en dan specifiek de gebouwen. Niets is te koop en zal dus zelf moeten worden gebouwd. Via het spoormuseum in Utrecht konden we aan tekeningen komen van het prachtige station zoals het was voor de oorlog. De bouw in deze schaal vormde een nieuwe uitdaging en is inmiddels gerealiseerd.
In de naaste toekomst hopen we ook deze baan te laten zien op de bekende beurzen.
5. Beurzen / tentoonstellingen
Omdat wij toch wel trots zijn op wat wij bouwen en dit graag aan anderen willen tonen organiseren wij één maal per jaar een open huis weekend in het voorjaar en doen we mee aan de plaatselijke cultuurdagen in het najaar. Hiervoor maken we reclame in de plaatselijke kranten.. In gesprekken met de plaatselijke bevolking hoor je dan waar nog aanpassingen nodig zijn.
Ook proberen we enkele keren per jaar deel te nemen aan een landelijke modelspoor tentoonstelling. Een dergelijk evenement levert een bijdrage aan de clubkas hetgeen altijd welkom is om weer verder te kunnen bouwen. Via die tentoonstellingen zijn wij ook in aanraking gekomen met organisaties in Duitsland en zo hebben wij onze baan al twee keer aan onze oosterburen vertoond, tw eerst op de Leipziger Messe en het jaar daarop op de modelbeurs in Stuttgart. Enkele jaren daarna is de baan ook te zien geweest op de regiobeurs in Salzburg Oostenrijk, georganiseerd door de plaatselijke modelspoorvereniging.
6. Diversen
Iedere modelspoorvereniging is afhankelijk van de beschikbare clubruimte en zo ook wij. Wij beschikken momenteel over een prima ruimte maar er zijn gemeentelijke uitbreidingsplannen en daarbij staat onze ruimte op de tocht. Het idee is om er appartementen te realiseren en men denkt daarbij te starten over een aantal jaren. Wij kunnen nu alleen maar afwachten, de oortjes open houden en er het beste van hopen.
Geef een reactie